- Premier Rutte en minister Hoekstra gaan dinsdag naar Oekraïne om te laten zien dat het Westen verenigd is
- Intussen roept de Oekraïense president Zelenski op geen paniek te zaaien over de Russische troepenbewegingen
- De EU werkt samen met de VS aan een plan om te voorkomen dat Europa zonder gas komt te zitten
- Lees ook: escalatie conflict met Oekraïne leidt mogelijk tot ‘gasoorlog’ met Rusland
Premier Mark Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra gaan dinsdag naar Oekraïne. Bovenaan de agenda staat de opbouw van Russische troepen aan de oostgrens, zo zei de minister-president tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Hij noemt die situatie “zeer zorgelijk”. Het bezoek aan Oekraïne stond al gepland, en zal ook gaan over onder meer de nasleep van het neerhalen van MH17.
Nederland is onder voorwaarden bereid om militaire middelen te leveren waarmee Oekraïne zich kan verweren als de Russen het land binnenvallen. Hoe die steun er precies uit zal zien, is volgens Rutte nog niet te zeggen. Daar zal ook voor het bezoek nog geen besluit over genomen zijn.
Rutte vindt het vooral belangrijk om te laten zien dat het Westen, waaronder de Europese Unie en de NAVO, er “alles aan doen om bij te dragen aan de-escalatie”, zei hij tijdens de wekelijkse persconferentie. De regering in Moskou zou zich ervan bewust zijn dat de Europese Unie “verenigd is”. “Een beperkte of grote stap in Oekraïne” zal leiden tot een reactie die ook de Russische economie zal schaden.
President Oekraïne roept op paniekzaaierij te vermijden
De Oekraïense president Volodimir Zelenski dringt er bij westerse leiders op aan geen paniek te zaaien over Russische troepen vlak over de Oekraïense grens in Rusland. “We kunnen geen paniek gebruiken”, ook met het oog op de zwakke economie van Oekraïne. Het is volgens Zelenski “belangrijk niet alle informatie van inlichtingendiensten te halen”.
Oekraïne dreigt zijn economie te verliezen, aldus Zelenski. Volgens hem is de situatie wezenlijk niet anders dan in 2014. 'Het grootste gevaar voor Oekraïne is de destabilisering van binnenuit." In de impasse met Rusland is nu de NAVO volgens Zelenski de enige garantie voor veiligheid in Oekraïne. De oostelijke lidstaten van dat bondgenootschap lopen het risico dat ze net als Oekraïne het slachtoffer worden van Russische cyberaanvallen.
In 2014 werd een gekozen pro-Russische president in Oekraïne afgezet. Volgens de Russen was dat in een door de VS aangestuurde staatsgreep, volgens het Westen door een pro-Europese volksopstand. Rusland lijfde in een boze reactie de Krim in. Het schiereiland was in de jaren vijftig bij de Sovjetrepubliek Oekraïne gevoegd en bleef Oekraïens na de ineenstorting van de Sovjet-Unie tot ergernis van het Kremlin.
Plan voor alternatieve gaslevering EU en Oekraïne
De Europese Unie en de Verenigde Staten slaan de handen ineen om te zorgen voor energiezekerheid in de EU en Oekraïne. De twee machtsblokken werken samen om problemen met aardgastoevoer te voorkomen, ook als dat zou gebeuren als gevolg van "een nieuwe Russische invasie" van Oekraïne. Dat schrijven president Joe Biden en Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in een gezamenlijke verklaring.
Brussel en Washington zetten zich in voor een "blijvende, voldoende en tijdige levering van aardgas, van verschillende bronnen wereldwijd", aldus de verklaring. De Amerikanen onderhandelen al wereldwijd met bedrijven en landen over gasleveringen.
Daarbij wordt ook gekeken naar vloeibaar gas (lng), dat per schip wordt aangevoerd. De VS, nu al de grootste lng-leverancier aan de EU, voeren de leveringen op.
Rusland heeft de afgelopen weken tienduizenden troepen aan de grens met Oekraïne gestationeerd. Brussel en Washington vrezen dat Rusland het land wil binnenvallen. Daardoor loopt de gasbevoorrading van Europa gevaar, omdat veel gas uit Rusland komt, zo'n 40 procent van de import. Moskou ontkent de invasieplannen.
